Thiên Trạch Lý Thiên Hỏa Đồng Nhân Thiên Lôi Vô Vọng Thiên Phong Cấu Thiên Thủy Tụng Thiên Sơn Độn Thiên Địa Bỉ Thuần Kiền	Phong Thủy Hoán Phong Sơn Tiệm Phong Địa Quan Phong Thiên Tiểu Súc Phong Trạch Trung Phu Phong Hỏa Gia Nhân Phong Lôi Ích Thuần Tốn
Trạch Hỏa Cách Trạch Lôi Tùy Trạch Phong Đại Quá Trạch Thủy Khốn Trạch Sơn Hàm Trạch Địa Tụy Trạch Thiên Quải Thuần Đoài	Thủy Sơn Kiển Thủy Địa Tỷ Thủy Thiên Nhu Thủy Trạch Tiết Thủy Hỏa Ký Tế Thủy Lôi Truân Thủy Phong Tỉnh Thuần Khảm
Hỏa Lôi Phệ Hạp Hỏa Phong Đỉnh Hỏa Thủy Vị Tế Hỏa Sơn Lữ Hỏa Địa Tấn Hỏa Thiên Đại Hữu Hỏa Trạch Khuể Thuần Ly	Sơn Địa Bác Sơn Thiên Đại Súc Sơn Trạch Tổn Sơn Hỏa Bí Sơn Lôi Di Sơn Phong Cổ Sơn Thủy Mông Thuần Cấn
Lôi Phong Hằng Lôi Thủy Giải Lôi Sơn Tiểu Quá Lôi Địa Dự Lôi Thiên Đại Tráng Lôi Trạch Qui Muội Lôi Hỏa Phong Thuần Chấn	Địa Thiên Thái Địa Trạch Lâm Địa Hỏa Minh Sản Địa Lôi Phục Địa Phong Thăng Địa Thủy Sư Địa Sơn Khiêm Thuần Khôn

TÊN QUÁI Thuần Kiền Thuần Khôn

1

Lời Kinh
(Hanh thông, lợi tốt, chính bền).

(Rất lớn, hanh thông, lợi về nết trinh của ngựa cái. Quân tử có lui tới. Trước mê, sau đạt.

Bàn về quẻ Hanh thông, có lợi và giữ vững được cho tới cùng. Người quân tử có đủ Nhân, Nghĩa, trí, Dũng Khôn lấy mềm thuận làm trinh. Ngựa cái có tính mềm thuận mà sức đi khỏe.

Hào 1
(Rồng lặn chớ dùng). Quân tử chưa gặp thời thì nên ẩn thân tích đức, không nên cầu danh lợi.
(Đạp lên sương thì biết băng dày sắp đến). Phải thận trọng từ bước đầu. Tích lũy điều tốt từ đầu.

Hào 2 (Rồng hiện ra ruộng, ra mắt đại nhân thì có lợi). Gặp thời, đem tài lực giúp cho đời . (Thẳng, vuông, lớn thì chẳng học tập cũng không có gì bất lợi). Cứ xuôi mà thành.

Hào 3 (Người quân tử tối ngày hăng hái tự cường, gặp nguy cũng không đến nỗi tội lỗi. (Theo đuổi việc nhà vua, không cậy công thì được tốt lành về sau). Ngậm kín cái văn vẻ tốt đẹp của ta.

Hào 4 (Như con rồng có khi bay bổng, có khi nằm trong vực). Phải thận trọng xem xét thời cơ. (Thắt túi, không lỗi, không khen). Giấu kín cái khôn của mình để khỏi bị ám hại. Đã giấu kín thì không có tiếng khen.

Hào 5 (Rồng bay lên trời, ra mắt kẻ lớn thì có lợi). Hào tốt nhất. Tuy là đạo làm tôi nhưng là ngôi kẻ làm vua. Giữ mức trung chính mà ở dưới thì rất tốt.

Hào 6 (Rồng lên cao quá có hối hận). Không nên hoạt động gì cả, sớm rút lui để giữ việc an toàn và danh dự. (Rồng đánh nhau ở đồng, máu nó xanh vàng). Thịnh quá gây ra tranh giành, tổn thương.

TÊN QUÁI Truân Mông

2

Lời Kinh (Gặp lúc gian truân có thể hanh thông nếu giữ vững điều chính và đừng tiến vội mà tìm người hiền giúp mình thì có lợi. Dưới núi có chỗ hiểm; gặp chỗ hiểm thì đỗ, không biết đi đâu. Nước là vật phải đi, mới ra chưa đi đâu. Tới khi nó tiến thì là hanh thông.

Bàn về quẻ Người tài đứng ra giúp sức lúc đầu tức là người được cất nhắc lên tước Hầu. Người giỏi giúp thì mọi việc sẽ tốt. Cái đạo mở mang kẻ mờ tối phải nắm cho được lòng chí thành thì mới có lợi. Mình tìm người ta thì nên hết lòng trung thành, người ta tìm mình thì nên thật lòng chỉ bảo.

Hào 1 Kẻ có tài nếu không quanh co mà vội tiến lên thì lâm vào tai nạn. Chịu khó chờ thời. Phải dùng hình phạt trừng trị mới cởi mở cái gông cùm được. Khi có kết qủa rồi thì thôi, đừng quá dùng hình phạt mà sẽ ân hận.

Hào 2 (Khốn khổ, khó khăn như người cởi ngựa còn dùng dằng, lẩn quẩn). Đến 10 năm thì nạn đã lâu, ắt phải hanh thông. Bao dung kẻ mờ tối, tốt. Dung nạp hạng người nhu ám như đàn bà, tốt. Ở ngôi dưới mà gánh vác việc trên như người con trai cai quản việc nhà.

Hào 3 (Đuổi hươu mà không có thợ săn giúp thì sẩy vào rừng thôi.) Người quân tử hiểu cơ sự ấy thì bỏ đi còn hơn, cứ tiếp tục hành động thì sẽ hối hận. Con gái theo người phải có chính lễ, vậy mà người này thấy kẻ nhiều tiền mà theo, không thể giữ được thân mình, thì không đi đâu được lợi.

Hào 4 Tương đắc với người trên mà tài không đủ lướt qua cảnh truân cho nên muốn tiến lại thôi. Nhưng nếu biết người hiền nhân ở dưới mà dùng, thì làm gì không được? Chỉ nên tìm kẻ cương minh gần gũi thì có thể vượt qua. Hạng ngu tối mà không được gần người hiền.

Hào 5 Phải lần lần chỉnh đốn các việc nhỏ đã, nếu vội làm việc lớn thì hỏng. Trẻ thơ chưa được mở mang, còn phải nhờ người khác. Lấy tư cách nhu thuận mà ở ngôi vua. Bỏ mình theo người.

Hào 6 Ở chỗ cực hiểm mà không có người giúp. Cùng quẩn đến nỗi khóc ra máu mắt đầm đìa. Ở trên cùng đánh kẻ tối tăm. Nhưng hành động thái quá thì ắt trở lại làm hại. Chỉ có ngăn sự cám dỗ bê nngoài, để từ từ xoa dần những mê muội bên trong. Lợi về sự chống giặc, lài vì kẻ trên người dưới đều đồng thuận với mình.

TÊN QUÁI Nhu Tụng

3

Lời Kinh Có đức tin, sáng láng, hanh thông, chính bền. Lợi sang sông lớn Theo đuổi đến cùng, xấu. Lợi về yết kiến người lớn, không lợi về sự sang sông lớn.

Bàn về quẻ Sức mạnh gặp chỗ hiểm mà không vội tiến để mắc vào chỗ hiểm đó. Đó là không vì lòng muốn mau chóng mà lâm vào chỗ nguy hiểm. Chờ đợi. Người trên dùng sự cứng để khống chế người dưới, còn kẻ dưới thì dùng sự hiểm để dòm ngó người trên. Làm việc gì cũng phải tính toán từ đầu thì việc tranh chấp không xảy ra được.

Hào 1 Kẻ đợi vì gặp chỗ hiểm, cho nên đợi rồi mới tiến. Kẻ ở nơi rộng xa, không dám xông pha vào chỗ hiểm nạn mà đi. Nhu nhược ở dưới, tài không thể kiện, dẫu không kéo dài công việc của mình, mà đã kiện rồi, ắt có hại nhỏ, cho nên mắc phải tai tiếng.

Hào 2 Dần dần gần chỗ hiểm, tuy chưa phải lo sợ, nhưng đã hơi có tiếng luận bàn. Cương trung mà biết chờ đợi thì sau chót được tốt. Phải trốn, là cốt tránh chỗ làm kẻ đối địch. Từ dưới kiện lên, hoạn nạn tới. Không được kiện.

Hào 3 Phải chờ đợi rồi sẽ tiến. Không phải là răn người ta không được tiến, chỉ muốn khiến cho người ta chớ để lỗi mất cơ nghi mà thôi. Lấy đức và nhân nghĩa xử xự theo bản lãnh sẵn có của mình mà kiên cố tự giữ. Tuy ở chỗ hiểm nghèo mà lo lắng thì sau chót được tốt lành.

Hào 4 Ở trong hiểm nạn, không thể cố ở, cho nên tự hang chui ra. Xuôi thuận để nghe theo thời. Ở yên, giữ được hòa thuận là tốt. Cứng mạnh mà không trung chính, thì hay nóng nảy hành động thì không yên.

Hào 5 Cứ ở yên mà đợi. Nếu là người xử kiện thì là bậc hiền đức, nếu là người đi kiện thì gặp quan tòa công minh, không gì tốt bằng.

Hào 6 Kẻ xem gặp chỗ hãm hiểm, nhưng với những người phi ý mà đến, cứ kính trọng mà đãi lại họ, thì sau được tốt. Kẻ rất thích kiện và dù may mắn thắng kiện thì chẳng bao lâu sẽ mất hết. Kết qủa vẫn là tay không.

TÊN QUÁI	Sư	Tỷ
4
Lời Kinh	Trong hiểm, ngoài thuận, đi đường hiểm bằng cách xuôi thuận.	Loài người ắt phải gần nhau, giúp nhau.
Bàn về quẻ	Tượng ông vua sai tướng ra quân, mà phải dùng người lão thành mới tốt.	Tượng một người vỗ về muôn nước, bốn bể trông lên một người. Có người thân bám vào mình.
Hào 1	Bước đầu của việc ra quân, phải chú trọng đến kỷ luật. Nếu không khéo để mất lòng quân sĩ, xấu.	Trong lòng không tin, mà muốn thân với người ta, thì người ta ai thân với mình?
Hào 2	Đạo làm tôi không dám chuyên chế một việc gì, nhưng việc quân ngoài mặt trận được quyền chuyên chế.	Cái quyền chọn tài mà dùng tuy ở người trên, mà sự đem thân cho nước, ắt do ở mình. Giữ đạo trung chính để chờ người trên đến tìm và giữ được phẩm giá của mình.
Hào 3	Sự thua thiệt đến phải khiêng thây mà về. Nương tựa, giao phó cho hai ba người, sao thành công được.	Gần liền với kẻ không đáng gần thì hối hận cũng muộn rồi.
Hào 4	Giữ lấy toàn quân mà lui. Biết khó mà lui, đó là sự thường trong việc quân.	Bên ngoài gần liền với người hiền, để mà theo người trên vậy.
Hào 5	Quân giặc tràn lấn đến mình, chẳng nhịn được mà phải ứng địch. Nếu sai quân tử làm việc mà để tiểu nhân xen vào là sai chúng khiêng thây mà về.	Như khi săn thú, vua chỉ vây có ba mặt (còn một mặt bỏ ngõ) cho cầm thú thoát ra phía đó. Người xung quanh được cảm hóa, không phải răn đe. Ai phục tùng thì cứ tới.
Hào 6	Việc quân đã xong rồi tức là lúc luận công ban thưởng. Kẻ tiểu nhân dù là có công cũng không nên để chúng được có tước đất. Chỉ ưu đãi chúng bằng vàng bạc.	Lúc đầu gần liền với nhau không theo đạo nghĩa, để sinh hiềm khích về sau, thiên hạ như thế cũng nhiều. Trong đạo gần liền với người, trước thiện mà sau cũng thiện.

TÊN QUÁI	Tiểu Súc	Lý
5
Lời Kinh	Chứa nhỏ không thể thành lớn, cũng như mây ở cõi Tây không thể thành mưa.	Dẫm lên đuôi cọp mà cọp không cắn, vận tốt.
Bàn về quẻ	Trong thì mạnh, ngoài thì nhún nhường, nên tác động chưa thể thực hiện.	Lấy đức đẹp lòng mà thuận theo kẻ cứng mạnh.
Hào 1	Có tài có chí tiến lên nhưng vì sự ngăn cản nên nó đành phải quay lại, không tiến nữa, như vây không có lỗi gì cả.	Nếu cứ yên phận thấp kém của mình vốn có mà đi thì không có lỗi. Hễ đã được tiến thì sẽ có làm chuyện gì không cầu danh lợi.
Hào 2	Cùng hoạn nạn thì lo cho nhau, cho nên mới có dắt nhau trở lại.	Trong lòng yên lặng, không vì sự lợi lộc và sự ham muốn mà bị rối loạn.
Hào 3	Bản chất cứng mạnh, không thể nhường nhịn, thành ra có việc dằng co, sanh ra cái tượng "vợ chồng trở mặt". Kẻ xem như thế đã không tiến được, mà còn có sự dằng co.	Hạng vũ phu mà đòi làm một ông vua lớn, sẽ gặp họa. Không lượng sức mình muốn làm liều như kẻ chột muốn trông, kẻ què muốn bước, có thể khỏi hại được chăng?
Hào 4	Người chồng không thể đính chính cửa nhà, đến nỗi để vợ trở mặt. Nhờ có lòng chí thành nên thương tích được lành.	Có thể nơm nớp sợ hãi thì sau chót được tốt.Chí ở sự đi, lìa bỏ chỗ nguy là tốt.
Hào 5	Đấng quân tử bị kẻ tiểu nhân làm khốn, bậc chính nhân bị bọn gian tà làm ách, thì kẻ ở dưới ắt phải vin kéo người trên, hẹn để cùng tiến. Không phải chỉ là đem sức mình giúp đỡ cho người mà thôi, cũng phải nhờ vê sức kẻ dưới giúp đỡ.	Ở ngôi chí tôn, nếu đủ sự sáng suốt để soi xét, đủ cứng rắn để quyết đoán, thì cũng phải đề phòng tánh tự chuyên mà bị nguy hiểm.
Hào 6	Đàn bà sắp địch được mình rồi đấy, đấng quân tử hễ mà hành động thì hung. Kẻ tiểu nhân chống được đấng quân tử thì ắt làm hại quân tử.	Người sáng suốt là người biết kiểm điểm lại sự việc đã trải qua.

TÊN QUÁI	Thái	Bĩ
6
Lời Kinh	Đạo tiểu nhân tiêu đi, đạo quân tử lớn lên. Nhỏ đi, lớn lại, tốt và hanh thông.	Trên dưới không thông. Tiểu nhân mạnh.
Bàn về quẻ	Dân sống, ắt nhờ đấng quân thượng làm ra phép tắc, để dạy bảo giúp đỡ cho họ, mới được thỏa sự dinh dưỡng.	Tiểu nhân đắc chí thì quân tử đang ở chỗ hiển vinh phải đề phòng vạ ắt tới mình. Nên lẩn tránh vào nơi bần cùng, chật hẹp.
Hào 1	Người quân tử tiến lên ắt cùng bè phái dắt díu nhau thực hành cái đạo của mình. Chưa có người nào có thể đứng riêng một mình.	Bọn tiểu nhân kết bè tiến lên, cho nên răn họ nếu chính bền thì được tốt lành, nghĩa là có thể như thế thì họ sẽ biến thành quân tử.
Hào 2	Trong đời thái bình, thường hay thủ thường, sợ thay đổi, nếu không có hăng hái của kẻ tay không lội sông, thì không thể nào làm việc.	Kẻ tiểu nhân mà biết bao dong, vâng thuận đấng quân tử, ấy là cách tốt của tiểu nhân. Đấng đại nhân há chịu uốn mình, vâng thuận người trên.
Hào 3	Không cái gì yên phẳng mãi mà không lồi lõm. Đã cực thịnh rồi thì sắp gian nan.Hễ mà có thể giữ được tấm lòng khó nhọc thì không cần lo vận trời ắt đến.	Kẻ tiểu nhân có chí muốn làm hại bậc thiện nhân mà chưa làm được.
Hào 4	Bọn tiểu nhân kết hợp với nhau để làm hại chính đạo. Đấng quân tử phải nên răn lo. Biết răn lo thì có thể giữ.	Kẻ có tài làm qua cuộc bỉ mà được ngôi cao, đủ để giúp đỡ người trên, vượt khỏi cuộc bĩ. Gặp lúc vua đương bĩ mà cậy có công thì chỉ rước lấy sự ghen ghét mà thôi. Làm việc gì cũng nên theo mênh lệnh của người trên.
Hào 5	Em gái vua chịu làm vợ một người hiền trong giới bình dân, sẽ được hưởng phúc.	Đấng đại nhân được chính vị nên có thể làm tắt cuộc bĩ trong thiên hạ. Nhưng vì cuộc bĩ chưa qua nên phải tự răn mình.
Hào 6	Cuộc thái sắp hết, tình của kẻ trên người dưới không thông nhau, dùng họ thì loạn. Có ban lệnh cũng không ai nghe.	Cái việc chuyển nguy thành an, nếu không có tài thì sẽ không làm nỗi. Bĩ nghiêng thì là thái rồi.

TÊN QUÁI	Đồng Nhân	Đại Hữu
7
Lời Kinh	Cuộc đời đương bĩ ắt phải cùng người chung sức thì mới nên việc.	Ứng nhau với trời mà đi đúng cho nên cả lớn hanh thông.
Bàn về quẻ	Người mà mình chung cùng phải hợp đạo minh quân thì mới có lợi. Kẻ tiểu nhân thì chỉ chuyên dùng ý riêng, người họ yêu dù trái họ cũng chung cùng; người họ ghét dù phải họ cũng phải trái khác.	Ở ngôi tôn mà nhu hòa, tức là kẻ được mọi người theo về, trên dưới đồng lòng thì được hanh thông.
Hào 1	Không bè đảng, thiên lệch thì còn ai trách được nữa.	Thông thường, kẻ giàu có ít người tránh được tai hại, trừ ra kẻ đó chịu khó nhọc.
Hào 2	Cùng chung với trong họ hàng, phe phái của mình thôi, thế là hẹp hòi, xấu hổ.	Cổ xe lớn chở nặng đường xa, đi đến đâu cũng tới Có tài lại khiêm tốn nên được trọng dụng.
Hào 3	Tiểu nhân chưa dám phát lộ nên chưa đến hung. Núp quân trong rừng, thỉnh thoảng lên gò cao trông ngóng. Như thế đến ba năm trời vẫn không dám nổi lên.	Được chức công hầu nếu không có đức cương chính thì không thể đảm đương. Được người trên chiêu đãi. Kẻ tiểu nhân không thể đương nổi.
Hào 4	Cưỡi lên tường của nó mà không thể đánh nó là vì nghĩa không thể được chứ không phải sức nó không đủ. Gặp cùng khốn mà quay về phép tắc, cho nên được tốt.	Đã quá thịnh thì hay sanh ra tự phụ. Cái lỗi ở đó mà ra. Những người hiền trí gặp lúc đương thịnh thì biết cái lỗi sắp đến, cho nên mới tự nén bớt, không dám để cho quá thịnh.
Hào 5	Ông vua thì nên đại đồng với thiên hạ, mà lại riêng với một người, ấy là không phải đạo vua. Phải dùng đại quân mới đánh thắng rồi mới gặp nhau.	Lấy lòng thành để tiếp kẻ dưới thì kẻ dưới cũng hết lòng để thờ người trên. Nếu không có uy nghiêm thì kẻ dưới dễ khinh nhờn.
Hào 6	Ở xa chẳng ai cùng với, cho nên rút lại không phải ăn năn. Nhưng mà trong thì "cùng người", cái chí cùng với người ta vẫn không được vậy là không khéo xử.	"Công thành thân thoái" thì chỉ có bậc đại trí mới làm được. Minh chủ ở trên, các người hiền tài đều hội họp, không có một kẻ vô đức làm bại việc trị. Thịnh mà không kiêu.

TÊN QUÁI	Khiêm	Dự
8
Lời Kinh	Nhún nhường, người quân tử giữ được trọn vẹn cuối cùng.	Yên hòa vui thích
Bàn về quẻ	Người ta lấy sự khiêm tốn thì việc nào mà chẳng hanh thông.	Trên động mà dưới thuận, chư hầu theo vua, binh chúng thuận theo.
Hào 1	Nhún nhường mà vượt qua các chỗ hiểm. Lợi về sự sang sông lớn.	Kẻ tiểu nhân được người trên yêu thương nên vui mừng quá đỗi. Nông nổi ắt bị hung.
Hào 2	Mềm thuận trung chính, vì sự nhún nhường mà có tiếng tăm.	Đương lúc vui mà biết giữ đạo trung chính. Nếu đắm đuối về sự vui thì hóa ra lo.
Hào 3	Có công lao mà biết nhún nhường, lại càng làm cho người ta thấy khó, cho nên sau chót vẫn đắc thành.	Các việc đều nên hối lại cho mau, nếu không sẽ có sự ăn năn.
Hào 4	Có công lao, được người trên dùng, dân chúng tôn mà vẫn khiêm tốn để nhường cho người khác có công lao thì tốt.	Ở vào ngôi đại thần, vâng thờ vua nhu nhược, kẻ dưới không giúp, cho nên phải ngờ. Chỉ nên hết lòng thành tín thì bè bạn tụ họp.
Hào 5	Nên dùng uy đối với người nào chưa phục mình, không phải chỉ biết nhu khiêm.	Ông vua nhu nhược bị đè nén với bề tôi chuyên quyền. Cưỡi lên kẻ cứng và bị kẻ cứng bức nhưng chưa bị chết.
Hào 6	Khiêm nhu đến cùng cực được nhiều người theo mình, có thể lấy sức mạnh ra quân mà trừ những kẻ chống lại mình. Nhưng vì tài kém sức yếu, nên cũng chỉ trị được những kẻ trong ấp mình mà thôi. Chưa thỏa chí được.	Tối tăm về sự vui cho đến cùng chót, vạ lỗi sắp sửa kéo đến, phải nên thay đổi cho mau. Sự hôn mê đã thành, nếu biết biến đổi, thì có thể không lỗi.

TÊN QUÁI	Tùy	Cổ
9
Lời Kinh	Đẹp lòng mà động. Rất hanh thông, nhưng phải theo điều chính thì mới có lợi. Quân tử được mọi người	Đã rối loạn mà sửa trị lại nên có nhiều việc cần làm. Công chưa thành mà tệ đã sinh rồi. Khéo cứu chữa thì tệ trước có thể cải cách.
Bàn về quẻ	Người trên mà chịu nước dưới kẻ dưới, người sang mà chịu nước dưới kẻ hèn, có thể như thế, người ta sẽ đẹp lòng mà theo.	Đương lúc thiên hạ nát loạn, nên vượt qua sự gian hiểm mà đi, để giúp cho đời.
Hào 1	Kết bạn không vì chỗ riêng tư thì xứng đáng mà có công.	Con cái sửa sang lầm lỗi của cha, như vậy cha sẽ không lỗi.
Hào 2	Theo kẻ mềm yếu, không thể giữ bền. Tât phải xa kẻ trượng phu.	Giúp vua nhu nhược, đưa cho họ đến trung đạo là được. Kẻ cứng vâng theo kẻ mềm mà trị sự hỏng của kẻ ấy..
Hào 3	Theo kẻ trựơng phu như vậy là bỏ tối theo sáng.	Có tài cáng đáng sự cổ của cha, tuy là cứng qúa mà có ăn năn nho nhỏ, nhưng không có lỗi to.
Hào 4	Đạo làm tôi nên nhường lại uy tín cho nhà vua thì người trên được yên lòng.	Nếu đảm đương công việc thông thường mà không làm nổi thì thấy tiếc. Cho nên là kẻ rộng rãi để xử việc của cha.
Hào 5	Thật bụng tin kẻ mình theo là kẻ lành.	Vâng nhận sự nghiệp cũ vì mình là người mềm thuận không thể khai sáng sự nghiệp.
Hào 6	Hễ lòng thành tín thì thiên hạ ắt không bỏ.	Người quân tử không màng phú qúi vì không gặp thời. Có người biết đạo "thôi đủ', lui về giữ mình.

TÊN QUÁI	Lâm	Quán
10
Lời Kinh	Rất hanh thông, chính đáng thì lợi. Đến tháng 8 (hoặc 8 tháng nữa ) sẽ xấu.	Dân ngữa xem là quán, cho nên người quân tử phải cực kỳ trung chính.
Bàn về quẻ	Lúc đương cực thịnh phải nghĩ đến lúc suy.	Hết lòng trung chính mà không khinh thường thì người dưới noi gương.
Hào 1	Được lòng người trên mà thi hành chính đạo.	Gần vua tốt thì được lợi. Tiểu nhân hiểu biết nông cạn không hiểu được quân tử.
Hào 2	Cùng nhau tới, không có gì là không lợi. Lấy sức người giúp mệnh trời, chứ không nên ngồi yên mà chờ mệnh trời.	Xem bằng cách dòm ngó thì không rõ. Tuy vậy mà thuận theo là con gái tốt.
Hào 3	Ngọt ngào, dua nịnh mà tới thì không có lợi.	Tự xét bản thân, nếu đối phó được hoàn cảnh thì tiến lên, không thì thôi.
Hào 4	Ở gần vua, dùng người hiền để cầu thân kẻ dưới, cho nên không lỗi.	Vua tốt và tín nhiệm mình thì hãy đem tài ra giúp.
Hào 5	Vua tuy ít tài nhưng biết chọn người hiền tài, như vậy là tốt.	Xem dân cho biết sự tình. "Thượng bất chánh, hạ tắc loạn".
Hào 6	Lấy lòng đôn hậu mà gần gũi với mọi người, tốt.	Tuy không ở ngôi nhưng không được phóng túng theo ý riêng vì bị dân để ý.

TÊN QUÁI	Phệ Hạp	Bí
11
Lời Kinh	Lợi dụng sự trừng phạt. Nhỏ thì trừng giới, lớn thì giết chóc, cuộc trị mới thành.	Trang sức văn vẻ là hanh thông, làm việc mà chỉ nhờ trang sức thì lợi bé nhỏ mà thôi.
Bàn về quẻ	Trong việc hình phạt, qúi có cái oai, có sáng mà điều hòa. Không ngục hình để phá bỏ ngăn cách thì làm sao kết hợp.	Việc thiên hạ không trang sức thì không làm được. Hình thức trở thành phương tiện giáo hóa nên cũng phải chú trọng.
Hào 1	Răn điều ác từ lúc ban đầu, cho nên được không lỗi. Có lỗi nhỏ mà bị xiềng ngón chân, bị răn sợ, không tiến vào đường ác nữa.	Trau dồi phẩm hạnh bằng cách bỏ ngồi xe mà chịu đi bộ là người giữ nghĩa, bậc cương minh.
Hào 2	Được vua ủy quyền hành pháp, nếu gặp kẻ cương mạnh, nên phải quá tay 1 chút, kẻ bị tội chịu hình phạt khá đau, như bị cắn vào mũi.	Trang sức cho các vật, không thể đổi hết bản chất của nó mà chỉ nhân bản chất của nó mà tô điểm thêm. Râu là vật trang sức cho cái mép. Máu thịnh thì nó rậm tốt.
Hào 3	Ở ngôi không trung chính dùng hình phạt người ta không phục, lại còn oán hận nữa.	Trang sức là việc bí sức, khó được thường thường, cho nên dài lâu chính bền mới tốt. Nếu không người ta sẽ lấn nhờn.
Hào 4	Được nắm trách nhiệm dụng hình để kết hợp quần chúng.	Sau chót vẫn được trang sức cho nhau nên không oán hận.
Hào 5	Dùng hình phạt để răn kẻ dưới, vì vậy ai mà không phục. Tuy vậy, lúc nào cũng phải lo lắng, thận trọng.	Vì có tánh quá tằn tiện, lo trang sức cái gì hữu dụng mà thôi, bản thân chỉ dùng tấm lụa nhỏ, tuy bị cười chê nhưng còn hơn là xa hoa, phung phí. Cuối cùng vẫn được tốt, đem hạnh phúc cho dân.
Hào 6	Ác chứa không thể che, tội lớn không thể cởi.	Thông thường qua một thời duy mỹ, người ta phục cổ, trở lại bình dị, tự nhiên như thời xưa.

TÊN QUÁI	Bác	Phục
12
Lời Kinh	Không lợi nếu tiến tới hành động, cho nên kẻ quân tử chỉ nên nhún nhường.	Hanh thông, ra vào không gặp tai nạn, bạn bè sẽ lần lượt tới.
Bàn về quẻ	Tiểu nhân mạnh mà quân tử mệt vì vậy không nên vọng động.	Người quân tử ra vào tự do và có bạn bè tụ hội. Trở về chỗ đã mất.
Hào 1	Tiểu nhân lấn quân tử thật là hung. Dùng giường làm "tượng" tượng trưng chỗ mình ở. Đẽo đến góc giường rồi.	Tuy lầm lỗi nhưng chẳng bao lâu lại trở lại tốt lành ngay. Chưa đi xa mà đã trở lại con đường thiện thì tốt.
Hào 2	Tiểu nhân lấn quân tử. Đương lúc tiêu bác mà không có phe cánh, tự tồn sao được.	Biết nhường người nhân đức, đó là hành động tốt đẹp.
Hào 3	Có bụng theo về đường chính, như thế không lỗi. Bỏ bè đảng mà theo kẻ ngay là không lỗi.	Luôn luôn đánh mất nên mới nguy, trở lại thì không sao.
Hào 4	Bắt đầu đẽo chân giường dần dần đến da. Da là bề ngoài thân thể, tức là sắp diệt thân thể cho nên gọi là hung.	Đi với nhiều người mà một mình biết theo đường thiện.
Hào 5	Một bà hoàng hậu đem bầy cung phi hầu vua, không gì mà không lợi.	Phía dưới không kẻ giúp đỡ, biết dốc lòng phục thiện thì không phải ăn năn.
Hào 6	Nếu bọn tiểu nhân phá sập nhà đó là đạo quân tử bị tiêu diệt, quốc gia suy vong. Cái gì cực thịnh thì trở lại thăng bằng để tự tồn.	Kẻ tiểu nhân hôn mê đến cực cùng, không biết trở lại nên bị đủ tai vạ. Ở trên muốn dùng võ lực đàn áp nhưng rốt cuộc bị đại bại, gây vạ cho đất nước.

TÊN QUÁI	Vô Vọng	Đại Súc
13
Lời Kinh	Động theo lẽ Trời thì được tốt. Không nên vọn động theo dục vọng cá nhân.	Chứa rất lớn. Ngăn rồi mới chứa.
Bàn về quẻ	Không càn bậy thì hanh thông. Tuy không tà tâm nhưng nếu không hợp chính lý thì vẫn là càn bậy.	Đã có đạo đức chứa đầy bên trong, đem thi thố với thiên hạ, chẳng những là tốt cho bản thân mà cho tất cả mọi người.
Hào 1	Dùng bản chất đạo nghĩa, không làm càn mà hành động thì làm gì không tốt.	Có sự nguy thì nên thôi. Chẳng lượng cái thế của mình mà đi, tất nhiên có nguy.
Hào 2	Không tham vọng riêng tư thì mọi việc đều có lợi.	Dẫu rằng chí nó ở sự tiến, nhưng nó liệu không thể tiến được, thì thôi không tiến như xe trút bỏ các bánh, nghĩa là không đi.
Hào 3	Có kẻ qua đường dắt mất trâu đi, mà kẻ ở đó lại phải lôi thôi về sự tra hỏi.	Nếu không luyện tập hằng ngày thì không tiến được xa. Có tài mà kẻ trên thuận với mình thì sự tiến như thể ngựa rong ruổi.
Hào 4	Cứng mà không có riêng tư thì không càn bậy.	Đề phòng ngay từ khi tai họa mới phát sinh.
Hào 5	Có tật bệnh mà không cần dùng thuốc thì cũng tự nhiên khỏi. Trên dưới thuận ứng nhau, có gì không lợi.	Cách ngăn điều ác cốt biết được cái gốc. Ví như con lợn hung tợn và mạnh có nanh sắc. Nếu thiến nó thì nó dù còn nanh cũng không làm gì được.
Hào 6	Không nên hành động mà chỉ nên yên lặng chờ thời cơ.	Sự chứa đã cùng cực mà hanh thông thì nó khoáng đãng không có vướng mắc.

TÊN QUÁI	Di	Đại Quá
14
Lời Kinh	Di là nuôi. Nuôi thân, nuôi đạo đức.	Cái gì cả lớn thì quá. Công nghiệp của thánh nhân cả quá người thường.
Bàn về quẻ	Không nuôi thì không thể sống. Đấng thánh nhân nuôi nấng bậc hiền tài.	Dưới nhún mà trên đẹp lòng. Nếu không có tài cả quá người ta thì không thể xong việc.
Hào 1	Thèm thuồng cầu ăn với người khác để nuôi xác thịt, quên phần tinh thần của mình. Mê muội vì ham muốn,vậy là xấu.	Kẻ quá sợ hãi cẩn thận mà không có lỗi.
Hào 2	Chẳng lẽ người trên xin ăn kẻ dưới. Như vậy sẽ bị từ chối, bị nhục.	Chồng gìa lấy được vợ trẻ. Một người qúa cứng mà biết dùng kẻ mềm giúp mình nên làm được công cả quá.
Hào 3	Không chịu ngồi yên, thấy đâu có ăn là đâm vào, rất xấu.	Kẻ cương cường quá không thể theo người, người cũng không gần gũi giúp đỡ mình, như cột nhà không thể chống đỡ.
Hào 4	Biết hạ mình cầu người dưới nuôi mình, tuy là trái lẽ thường, nhưng là vì người tốt vì muốn lập sự nghiệp và sau sẽ giúp đỡ dân chúng nên vẫn được tốt.	Nhằm ngôi gần vua, là kẻ gánh trách nhiệm cả quá, nếu không phải là bậc cương trung thì không gánh nỗi trách nhiệm.
Hào 5	Một ông vua kém tài nên phải nhờ người khác giúp mình, vì tài hèn kém nên không thể làm được chuyện lớn.	Vợ già lấy chồng tráng kiện, dầu không tội lỗi nhưng chẳng phải đẹp đôi.
Hào 6	Vì tài của vua không đủ nên phải nương tựa vào mình thì mình nên đem hết tài lực để gánh vác giúp đỡ mọi người.	Ở chỗ quá cực, tài hèn không thể làm nên công việc. Quá lội mà đến chết đuối, là do tự mình làm ra, không thể đổ lỗi cho ai.

TÊN QUÁI	Thuần Khảm	Thuần Ly
15
Lời Kinh	Lấy sự chí thành mà đi thì có thể vượt qua chỗ hiểm nạn.	Bị lâm vào chỗ hiểm nạn thì phải bám.
Bàn về quẻ	Chỗ hiểm không thể lấn được. Chỗ hiểm như thành quách, ngòi ao để giữ nước, giữ dân mình.	Người ta nên xét chỗ bám của mình, hễ được chỗ chính đáng thì được hanh thông.
Hào 1	Ở vào chỗ hiểm mà không có ứng viện thì khó mà ra khỏi chỗ hiểm.	Có tài mà chưa gặp thời, biết kính cẩn không dám tiến lên là để tránh lầm lỗi vậy.
Hào 2	Ở vào chỗ hiểm nhưng có tài nên có thể vượt qua phần nào khó khăn.	Kẻ bám vào nơi trung chính. Đại thần trung thuận với vua văn vẻ sáng sủa.
Hào 3	Cầu bỏ chỗ hiểm mà là đi trái đường thì càng bị khốn cùng.	Tìm người nối nghiệp để mình có thể nghỉ yên thân mình.
Hào 4	Ở dưới mà không có kẻ giúp thì khó có thể làm cho thiên hạ vượt qua chỗ hiểm. Muốn khiến người giúp thì mình phải có lòng thành, chớ chuộng sự phù hoa.	Người ở dưới mà muốn ngoi lên trên để kế thừa. Nếu có tài mà không trung chính thì không phải là người khéo kế thừa. Trên thì lấn vua làm mọi người ghét bỏ.
Hào 5	Ở ngôi vua mà không thể khiến cho thiên hạ ra khỏi chỗ hiểm thì là có lỗi.	Phía dưới không có kẻ giúp, một mình bám phụ giữa bọn cương cường biết lo lắng, giữ gìn cho nên được tốt.
Hào 6	Kẻ không tài, mềm yếu mà tự ở vào chỗ cực hiểm, chắc nó không thể ra được.	Sáng thì có thể soi rọi, cúng thì có thể quyết đoán thì đủ để thi hành oai hình, đánh dẹp kẻ tà ác thì sẽ có công tốt đẹp.

TÊN QUÁI	Hàm	Hằng
16
Lời Kinh	Trai gái cảm nhau, đôi trẻ hợp lại nhưng nếu lấy nhau không theo chính đạo thì bị hung.	Đạo vợ chồng không thể không lâu. Quân tử luôn giữ điều thiện, tiểu nhân giữ điều ác.
Bàn về quẻ	Đấng quân tử giữ mình không có ý riêng để nhận người khác.	Đấng quân tử đứng thẳng không đổi phương.
Hào 1	Sự cảm còn nông, chưa đủ tiến lên.	Cầu người trên 1 cách sâu sắc mà không biết đắn đo tình thế. Đó là đạo hung.
Hào 2	Người có đức trung chính thì có thể ở yên nơi chốn của mình vì động thì hung. Kẻ nóng nảy thì làm càn đại.	Biết được trọng khinh, cử động chừng mực thì không bị ăn năn.
Hào 3	Có tánh cúng nóng, mà không biết tự giữ mà chí lại thích theo người, ấy là hèn thấp vậy.	Được chỗ thường mà không chịu ở thì sự hổ nhục cũng tới.
Hào 4	Mới tỏ cái đạo liền muốn tính cái công ví như thấy đứa trẻ ngã vào trong giếng, vừa muốn cứu nó, vừa muốn cha mẹ nó khen mình tử tế, chưa được sáng lớn vì không hợp lẽ tự nhiên.	Sự làm của người ta hễ mà phải đạo thì lâu mãi sẽ thành công, nếu không phải đạo, dù lâu mà có ích gì? Ở không phải ngôi, không phải chỗ, dẫu thường theo giữ có ích gì?
Hào 5	Nếu trái được lòng riêng, kẻ cảm không phải là người mình đã trông thấy mà đẹp lòng, thì được chính đạo. Tuy không vướng víu lòng riêng, nhưng không thể cảm người thì chí của nó nhỏ nhặt lắm.	Đàn bà lấy sự theo làm đạo chính Nếu đấng trượng phu cũng lấy sự thuận theo người ta làm nết thường, thì là mất sự chính đính của mình, vậy là hung.
Hào 6	Chỉ cảm người bằng lời nói mà không có sự thật thì há động được người.	Xốc là động 1 cách nhanh chóng. Nếu mà nóng động bất thường thì còn nên được trò gì? Sự thường đã cùng tột thành bất thường.

TÊN QUÁI	Độn	Đại Tráng
17
Lời Kinh	Các vật không thể ở lâu nơi chốn của nó cho nên lui. Cũng có khi vì sự trốn lánh mà hanh thông.	Tráng là tiến mạnh. Lớn mạnh mà không đúng chính đạo, tức là hành vi của kẻ hung tợn.
Bàn về quẻ	Kẻ tiểu nhân đương mạnh nên quân tử phải lui. Đấng quân tử có thể từ từ ra sức.	Cái lớn mạnh của đấng quân tử, không gì nén lòng riêng của mình, trở lại điều lễ. Mình thắng được mình là mạnh.
Hào 1	Đi trốn mà ở đằng sau, như vậy thì không kịp, nên bị nguy. Kẻ nhỏ rất dễ ẩn nấp, không thể đi nữa, đi thì nguy.	Dùng sự mạnh mà đi, chắc hẳn phải hung.
Hào 2	Kẻ trên người dưới lấy đạo trung thuận cố kết với nhau, tâm chí của họ rất bền.	Cứng mềm vừa phải, không đến quá mạnh nên được tốt. Ở thể mạnh nên xử cho đúng.
Hào 3	Sự trốn qúi ở mau mà xa. Đã có vướng víu thì không thể mau và xa; trốn mà không mau cho nên bị nguy. Làm ơn cho bọn nàng hầu thì được lòng họ.	Tiểu nhân dùng sức mạnh còn quân tử có chí khí, không kiên sợ. Cứng mềm vừa phải, thì không gẫy không cong, không chỗ nào xấu.
Hào 4	Người quân tử dù có yêu thích kẻ nào nhưng biết dùng đạo đức mà ngăn sự ham muốn, cho nên được tốt. Tiểu nhân không làm nổi cho nên không tốt.	Nhằm khi đạo quân tử đương lớn lên, không thể có sự bất chính.Vành trục là chỗ cốt yếu của bánh xe. Xe hỏng thường vì gẫy cái vành trục.
Hào 5	Cuộc trốn tốt đẹp. Lúc nên đỗ thì đỗ, lúc nên đi thì đi.	Chỉ nên đối đãi bằng cách hòa dễ, thì không ăn năn.
Hào 6	Kẻ trốn chỉ nên nhẹ nhàng đi xa, không hề vướng mắc là hay.	Người âm mềm, dù cho hết lòng dùng mạnh cũng không được.

TÊN QUÁI	Tấn	Minh Sản
18
Lời Kinh	Đã mạnh thì phải tiến.	Ở thời tối tăm mà không mất đạo trung, thật là quân tử.
Bàn về quẻ	Biết đãi kẻ dưới bằng sự yêu đương, trên thuận với vua.	Biết che giấu sự sáng của mình. Lòng người ta xa lìa là lỗi đạo.
Hào 1	Nếu người trên chưa tin, thì yên phận tự thủ.	Dù mối hại chưa rõ rệt, quân tử có thể thấy được cho nên mới đi để tránh.
Hào 2	Tuy ở trên không có ứng viện nhưng lâu rồi ắt rõ, người trên phải tự nhiên tìm nó và ban ơn lộc cho nó.	Đấng quân tử bị kẻ âm tối làm hại nhưng mà có cách tự xử, cho nên được khỏi mau chóng.
Hào 3	Thuận với bề trên, cùng chí với mọi người, mọi người tin theo, tốt.	Không thể kíp chính, giết kẻ đầu ác và bài trừ hủ tục thì phải làm dần dần.
Hào 4	Dùng cách bất chính để kiếm ngôi cao đó là nguy.	Kẻ gian tà được lòng tin của vua là do cướp được lòng họ. Biết che bớt sự sáng của mình.
Hào 5	Kẻ dưới đã thuận theo, nên đem lòng thành thực tin dùng thì tốt.	Gỉa cách điên để khỏi bị hại. Tuy gặp hoạn nạn mà sự sáng vẫn còn.
Hào 6	Tiến đến cùng tột thì sẽ hỏng về sự nóng kíp Giết gà mà dùng đến dao mổ trâu thì đáng tiếc.	Ở chỗ cao mà sáng, thì nên soi khắp bốn phương; thế mà bị hại mà tối tăm. Lúc chót ắt tự hại mình, nguy.

TÊN QUÁI	Gia Nhân	Khuể
19
Lời Kinh	Đạo trong nhà, tình cha con, nghĩa vợ chồng. Bên trong chính thì bên ngoài cũng chính. Cha ra cha, con ra con.	Khuê là trái khác. Tính của hai vật trái khác hẳn nhau, cho nên là lìa.
Bàn về quẻ	Nhà là khuôn phép của nước. Cha con, anh em, vợ chồng, ai giữ được đạo nấy.	Làm nên việc lớn trong thiên hạ, nhưng cũng có thể làm được việc nhỏ.
Hào 1	Ngăn ngừa từ lúc đầu, tức là trước khi chí ý người nhà chưa biến động.	Nếu lấy cớ là người ác mà tuyệt đi sẽ làm cho nhiều người thù hằn thì không nên.
Hào 2	Lấy tài anh hùng, có khi còn đắm đuối tình ái, tình vợ con huống chi là kẻ tầm thường.	Ở thì lìa cách, sự giao kết không phải bền chặt. Ngõ là cái đường cong queo, gặp là hội họp.
Hào 3	Nghiêm cẩn thái quá, tuy về nhân tình có chỗ tổn hại, nhưng nếu phép tắc lập được thì ân nghĩa ở đó.	Gọt đầu lại xẻo mũi, ý nói hai lần bị thương Tà không thắng chính, sau rồi ắt được hợp nhau. Người hiền nên yên phận.
Hào 4	Lấy đức nhu thuận mà ở ngôi chính, ấy là kẻ giữ được giàu của mình.	Kẻ trên người dưới lấy lòng chí thành giao kết nhau thì chí của nó có thể thực hành.
Hào 5	Tề gia rồi mới trị quốc. Không phải chỉ khiến người ta thuận theo mà thôi mà phải làm cho họ thật lòng theo mình.	Vua tuy là tài không đủ, nếu biết tin dùng bậc hiền phụ thì có thể làm việc.
Hào 6	Việc trị nhà, ở chỗ vợ con tình yêu, nhân từ quá thì không nghiêm, ân nhiều thì lấp mất nghĩa. Cho nên, ắt có oai nghiêm.	Cứng đến cùng cực thì táo bạo mà không tường. Sở dĩ hòa được vì hết sự ngờ vực.

TÊN QUÁI	Kiển	Giải
20
Lời Kinh	Trong thời kiển khó, ắt có thánh hiền làm cho thiên hạ qua nạn.	Lúc hoạn nạn của thiên hạ đã giải tán vậy.
Bàn về quẻ	Đương lúc kiển khó không nên manh động.	Người vừa qua khó khăn thì nên khoan hồng để được người yêu mến.
Hào 1	Có ít khả năng mà không có ứng viện thì chưa thể tiến được.	Nạn đã giải rồi thì nên yên tỉnh nghỉ ngơi.
Hào 2	Tuy gặp khó khăn nhưng chí muốn giúp người vượt qua khó khăn nên về sau không bị lầm lỗi.	Vua tin dùng kẻ gian tà thì người quân tử không làm gì được. Trừ bỏ kẻ tà ác khiến đạo trung chính có thể thực hành được.
Hào 3	Gặp lúc khó khăn mà được lòng kẻ dưới thì có thể cầu được yên ổn.	Tài hèn thì không nên làm việc lớn. Đức không xứng với đồ dùng, thì giặc cướp đến là do mình mời nó đến.
Hào 4	Biết liên hợp với mọi người là đạo xử lý lúc khó khăn.	Ở ngôi trên thì không nên gần gũi kẻ tiểu nhân. Được như vậy thì quân tử tìm đến.
Hào 5	Trên dưới đều trung chính mà không vượt qua được khó khăn là vì tài chưa đủ. Nên cần người giúp.	Kẻ tiểu nhân lui xuống thì đấng quân tử tiến lên.
Hào 6	Trong lúc khó khăn nhiều mà có đức nên có người giúp mà vượt khó được.	Kẻ tiểu nhân là gốc sinh nạn, cho nên sau khi giải nạn nên nghĩ việc trừ kẻ xấu. Nếu không trừ được là điều đáng phải lo sợ.

TÊN QUÁI	Tổn	Ích
21
Lời Kinh	Lấy của dưới mà thêm cho trên là Tổn.	Đạo Ích có thể vượt qua hiểm nạn.
Bàn về quẻ	Lấy ở dưới làm cho trên cao thêm thì sẽ nguy đỗ tức thì.	Trong lúc bình thường vô sự, cái ích nó còn nhỏ, đến khi gian nguy hiểm nạn thì cái ích nó càng lớn.
Hào 1	Kẻ dưới thêm cho người trên, nên tự bớt của mình, mà chờ nhận công của mình.	Ở dưới mà được người trên dùng đến để thực hành chí mình, không thể không báo đáp.
Hào 2	Không tự giảm bớt sự cứng giữa của mình, thì có thể ích cho người trên, mới là làm ích cho hắn.	Có thể mãi chính bền thì tốt vì nó ở dưới mà chịu sự làm ích của người trên.
Hào 3	Ba thì thừa một mà nên bớt đi mới thành đôi mà giúp lẫn nhau.	Kẻ ở dưới thì nên vâng bẩm người trên, đâu được tự tiện làm việc ích.
Hào 4	Người ta giảm bớt sự lầm lỗi, chỉ sợ không được mau chóng, nếu được mau chóng thì nên đáng mừng.	Nếu mà chỉ làm ích cho thiên hạ, thì người trên ắt tin mà theo. Kẻ thờ vua chỉ lo mình không được thành thực mà thôi.
Hào 5	Mưu theo nhiều người thì hợp lòng trời.	Người trên có đức tin để làm ơn cho kẻ dưới, kẻ dưới cũng có đức tin để giúp người trên.
Hào 6	Kẻ ở trên chẳng bớt kẻ dưới mà lại thêm cho họ là đấng quân tử.	Nếu không thiên lệch về mình mà hợp với đạo công thì người ta cũng làm ích cho mình, làm gì mà đến đánh mình.

TÊN QUÁI	Quải	Cấu
22
Lời Kinh	Dưới mạnh mà trên đẹp lòng, quyết liệt mà có thể hòa bình, cách rất khéo của cuộc quyết.	Lấy vợ muốn được những người mềm mỏng, thuận theo. Con gái mạnh thì mất sự chính đính là đạo nhà hỏng rồi.
Bàn về quẻ	Đấng quân tử thế đủ trừ tiểu nhân, thì nên nêu rõ tội nó ở sân lớn. Lúc tiểu nhân đương thịnh, quân tử đợi thời cơ.	Vì nó vốn không phải là cái mong đợi, thình lình gặp nó. Sự vật không gặp nhau thì công dụng không thành.
Hào 1	Người ta làm việc, ắt phải cân nhắc việc đó có thể làm rồi mới quyết.	Đề phòng kẻ tiểu nhân từ lúc ban đầu thì nó không thể làm gì.
Hào 2	Lúc quân tử quyết với tiểu nhân, không thể quên sự răn ngừa.	Kẻ "gặp" không được lòng thành, tức là trái với đạo "gặp". Không đến phần khách
Hào 3	Đương lúc quyết trừ kẻ tiểu nhân mà mình lại riêng hòa nhau với nó; đủ biết là trái.	Dùng kiểu phi nghĩa mà cầu cho gặp, vẫn là có lỗi rồi. Chật vật tiến lên khó khăn tức không thể bỏ ngay.
Hào 4	Nghe lời nói phải mà biết dùng, chỉ có kẻ cương minh mới làm được.	Làm người trên mà bị kẻ dưới lìa bỏ, ắt có hung biến.
Hào 5	Nếu qủa quyết mà quyết với nó, lại không làm sự quá dữ.	Người hiền ở chốn ẩn cư, người trên nên lấy đạo trung chính mà cầu người hiền.
Hào 6	Mọi quân tử được thời, quyết trừ một kẻ tiểu nhân đã nguy cực điểm vậy.	Không được gặp kẻ đáng gặp. Người ta gặp nhau thì cần hòa thuận để tiếp nhau.

TÊN QUÁI	Tụy	Thăng
23
Lời Kinh	Kẻ dưới đẹp lòng về chính lệnh của người trên mà thuận theo với người trên.	Cây mọc trong đất, lớn thì càng cao. Tiến lên phía trước thì tốt.
Bàn về quẻ	Loài người họp lại thì tranh nhau, loài vật họp lại thì cướp nhau.	Hễ thuận thì có thể tiến, mà nghịch thì là phải lui.
Hào 1	Coi chừng tiểu nhân làm cho tâm trí bị mê loạn.	Phía trên ứng nhau với vua, chính là kẻ gánh vác trách nhiệm cuộc "lên".
Hào 2	Chỉ cần dùng lòng thành giao tiếp với đấng thần minh mà không cần đồ tế lễ.	Sự giao kết của kẻ trên người dưới đã không do lòng thành, còn lâu được chăng?
Hào 3	Phía trên không có kẻ ứng với, cầu họp ở chỗ gần mình không được. Người mà hành động như thế, tuy là được cái mình cầu, song cũng hơi đáng tiếc.	Kẻ trên đều thuận với nó, mà nó lại có ứng viện, dùng tư cách đó mà "lên", thì sẽ như vào cái làng không người, còn ai chống nó.
Hào 4	Được cả trên dưới xum họp với mình, đáng cho là hay.	Trên thuận với người trên, dưới thuận với người dưới khiến người dưới cung kính.
Hào 5	Đã còn có kẻ chưa về với mình, thì nên sửa đức của mình.	Cuộc lên của đạo làm vua, chỉ lo không có hiền tài giúp đỡ.
Hào 6	Người ta tuyệt mình là do mình gây ra thì còn trách ai? Kẻ tiểu nhân thích ở ngôi cao mà không ai ưa nó.	Lên đã cùng cực, chỉ có lui không có tiến vậy.

TÊN QUÁI	Khổn	Tỉnh
24
Lời Kinh	Đấng quân tử bị kẻ tiểu nhân là thì cùng khốn.	Làng có thể đổi, giếng không thể dời.
Bàn về quẻ	Thì tuy khốn, mình xử vẫn không mất nghĩa, thì đạo của mình tự nhiên vẫn hanh.	Đấng quân tử khuyên dân khiến họ giúp nhau và bắt chước sự ra ơn của cái giếng.
Hào 1	Ở nơi hảm hiễm, không thể tự mình vượt qua, ắt được người trên cứu giúp thì có thể vượt qua sự khốn.	Công dụng của giếng do ở nước nuôi được người ta. Người ta đương lúc giúp cho mọi người mà tài hèn thì bị đời ruồng bỏ vậy.
Hào 2	Điều mà đấng quân tử vẫn muốn là việc làm ơn cho thiên hạ, khiến cho thiên hạ vượt qua cảnh khốn. Cuối cùng đức của họ cũng thấu tai người trên.	Là kẻ có tài, có thể nuôi người giúp vật, mà phía trên không có ứng viện, cho nên không thể đi lên mà phải đi xuống, không thể dùng được nữa.
Hào 3	Tiến lui hay ở lại đều không được cả, chỉ còn có chết mà thôi.	Giếng trong sạch mà không được người dùng đến tức là người có tài trí mà không được dùng.
Hào 4	Tà không thể thắng chính Nếu chọn kẻ thế lực mà theo, thì là ác lớn.	Kẻ tài tuy không đủ thi thố rộng rãi, làm lợi cho người, nhưng có thể tự giữ lấy mình.
Hào 5	Vua bị khốn vì thiên hạ không lại. Nếu có người cùng với thì không còn khốn.	Giếng phải vọt lên mới là thành công, chưa đến bậc trên thì chưa tới sự dùng.
Hào 6	Dùng thành ý để lôi kéo hiền nhân thì không bị khốn nữa.	Thể theo công dụng của giếng, ra ơn rộng mà có thường độ, phi bậc người lớn thì ai làm nỗi?

TÊN QUÁI	Cách	Đỉnh
25
Lời Kinh	Cách là biến đổi.	Vạc có hình ngay thẳng, thể nó yên lặng.
Bàn về quẻ	Việc mới thay đổi, nhân dân đâu thể tin ngay. Trong khi cải cách, cần phải tuyên cáo cho rành rọt, nhắc đi nhắc lại.	Nuôi người hiền thì phải bữa sớm, bữa tối.
Hào 1	Lúc đầu hành động nóng nảy thì không cải cách được.	Vạc chổng ngược. Tốt nếu giốc hết các vật hư để làm sạch sẽ. Nếu được nàng hầu tử tế thì nó có thể giúp đỡ cho chủ.
Hào 2	Đạo làm tôi, không nên làm kẻ đi trước trong cuộc thay đổi. ắt phải đợi trên dưới tin mình.	Tự giữ bằng cách chính đính thì kẻ bất chính không thể tới gần mình.
Hào 3	Mình tin được mà mọi người cũng tin nữa, như thế thì có thay đổi	Trên sáng mà dưới có tài, sau cùng ắt hòa hợp. Lúc đầu chẳng lợi nhưng về sau tốt.
Hào 4	Đổi mệnh là đổi chính trị, nghĩa là cải cách nó đi. Lấy sự tin lẫn nhau làm gốc.	Vạc bị gãy chân. Ở ngôi đại thần mà không biết dùng người, đến nỗi phải bị sụp đỗ.
Hào 5	Thiên hạ đội ơn cải cách thì không vi65c gì không xứng đáng.	Kẻ có tài, ứng nhau rất khéo.
Hào 6	Lúc đầu thì lo khó đổi, khi đã đổi rồi thì lo khó giữ, không nên làm quá thì hung.	Cứng mềm vừa phải, động tĩnh không thái quá thì tốt, không gì không lợi.

TÊN QUÁI	Thuần Chấn	Thuần Cấn
26
Lời Kinh	Chấn nghĩa là động.	Cấn là đậu, là ngăn chế mà chứa lại.
Bàn về quẻ	Tự sửa mình, tự gìn giữ thì có thể đem lại phúc lành.	Muôn việc đều có nơi chốn, hễ đúng nơi chốn thì đậu yên. Người ta không yên đậu là vì sự ham muốn.
Hào 1	Sự sợ đến nơi mà biết lo hãi thì sẽ không có vạ lo, nhân sự lo sợ mà được phúc.	Đáng đậu mà đi, không phải là chính.
Hào 2	Đuổi là đi theo vật khác, thế là mất sự tự thủ, cho nên răn rằng chớ đuổi.	Nói không nghe, đạo không thực hành, cho nên lòng nó không sướng.
Hào 3	Nếu nhân sự nhức sợ mà biết bỏ tà theo chính thì sẽ được tốt.	Cố đậu không thể tiến lui, lo về sự hiểm nghèo thường hun đốt trong lòng.
Hào 4	Kẻ không thể tự mình phấn chấn, cho nên nói "chìm đắm", há có thể sáng.	Không thể làm cho thiên hạ cùng đậu, mà chỉ đậu được thân mình, hà đủ xứng ngôi đại thần?
Hào 5	Đi lên thì nó vốn là mềm, đi xuống thì phạm vào kẻ cứng. Kẻ xem không mất đức giữa, tuy có nguy cũng không sao.	Cái mà người ta cần phải cẩn thận là nói và làm. Nói ra bằng cách khinh xuất thì xấu.
Hào 6	Ngơ ngác là dáng tan tác. Biết lo sợ trước khi nó chưa tới mình thì không đến nỗi cùng cực.	Sự đậu của người ta có chỉ khó giữ lâu tới chót, cho nên tiết tháo khi về già thì đổi, công việc có khi đến lâu thì hỏng.

TÊN QUÁI	Tiệm	Qui Muội
27
Lời Kinh	Tiệm là tiến lên, tiến dần dần.	Con gái về nhà chồng.
Bàn về quẻ	Sự tốt của con gái về nhà chồng. Lấy đạo chính đáng mà tiến lên. Nếu theo sự động của lòng dục thì sẽ nóng nẩy.	Trai gái cảm thích nhau mà động là việc con gái trẻ, lấy sự đẹp lòng mà động.
Hào 1	Tiểu nhân hay trẻ nhỏ chỉ thấy việc đã rồi, không thể soi cho rõ lẽ.	Làm kẻ hèn mọn như người vợ lẻ, thì chỉ vâng giúp chồng mình mà thôi.
Hào 2	Đắc chí hòa vui, không thể bảo là chỉ ăn no không mà thôi.	Gái hiền lấy phải chồng bất lương, không thể làm lớn cái công nội trợ. Vợ lẽ theo vợ cả, không đủ để cùng đi thì không bị ngờ về lấn người trên.
Hào 3	Kéo đến bằng cách phi lý là giặc; giữ đường chính để ngăn điều tà, thế là chống giặc. Lấy sự hòa thuận giữ lẫn cho nhau. Theo lòng ham muốn làm mất chính đạo, đáng xấu vậy.	Vốn không phải hèn mà vì nó thất đức cho nên chưa được về nhà chống. Dùng sự đẹp lòng mà cầu lấy chồng, không có kẻ nào nhận nó, không lấy ai cho nên phải đợi, chỉ nên cầu làm lẽ mọn là được.
Hào 4	Đạo cầu yên, chỉ thuận và nhún.	Con gái ở chỗ sang cao, hiền thục nên ai cũng muốn lấy, cho nên tự nó còn chờ đợi chứ không phải bị ế chồng.
Hào 5	Sự hợp của nó cũng phải dần dần nên sau chót được tốt. Vua tôi lấy sự trung chính giao nhau, tuy có kẻ ngăn cách há thắng được chăng?	Con gái nhà vua gả xuống kẻ dưới, chỉ nhún xuống để theo lễ. Lẽ mọn là kẻ lấy sự trang sức làm công làm việc.
Hào 6	Dần tiến càng cao mà chẳng đến nỗi vô dụng. Siêu việt ra ngoài việc thường.	Vợ không vâng được việc tế tự thì nên tuyệt rồi, đó là đạo vợ chồng không chót. Kẻ đã hẹn kết hôn mà không chót.

TÊN QUÁI	Phong	Lữ
28
Lời Kinh	Phong là thịnh lớn.	Lớn thịnh cùng tột thì ắt mất nơi yên ở.
Bàn về quẻ	Cái của có đã rộng, cái của họ trị đã nhiều. Xét án phải soi đến tình thật.	Việc trong thiên hạ, nên tùy thời mà làm cho đúng việc. Riêng việc"lữ" thi khó xử.
Hào 1	Đi mà theo nhau thì sẽ làm nên cuộc thịnh. Chung cùng với người ta mà sức đều nhau thì cốt hạ mình để tìm nhau.	Ở thì kỵ lữ, lại ở vào dưới thấp, ấy là người nhu nhược. Người có bụng dạ hẹp hòi dễ làm chuyện bỉ ổi, đưa đến rước nhục vậy.
Hào 2	Tài của kẻ ứng với nó đã không đủ nhờ thì không làm nên cuộc thịnh. Kẻ có tài mà gặp phải vua nhu nhược, u ám thì dễ bị ngờ vực mà ghét bỏ.	Mềm thuận thì mọi người cùng với, đầy tớ cũng hết lòng trung tín với mình. Nhà trọ là nơi lữ hành yên ở; tiền của là vật lữ hành trông cậy; đầy tớ là kẻ lữ hành nương nhờ.
Hào 3	Cánh tay phải là cái người ta hay dùng, nó bị gãy rồi thì còn làm gì được nữa.	Tự cao thì không thuận với người trên. Họ đốt cháy chỗ trọ là mất chỗ yên. Quá cứng thì tàn bạo với kẻ dưới tức làm mất lòng họ.
Hào 4	Ở ngôi cao mà được người hiền tài giúp thì tốt lắm. Nếu không trung chính mà gặp phải vua nhu nhược thì nên xuống.	Không được lòng người trên mà chỉ được lòng kẻ dưới thì không thể trổ hết tài mình.
Hào 5	Vua tuy ít tài nhưng biết gần bậc hiền tài thì vẫn có thể làm phúc cho thiên hạ.	Ông vua không nên có lữ hành vì như vậy là mất ngôi. Vua có đức thì lối kéo được người chung quanh.
Hào 6	Tự mình tuyệt với người ta thì còn cùng với, gần với. Ở ngôi cao mà bị đơn độc.	Nhún mềm ôn hòa mới giữ được thân mình. Nếu quá cứng tự cao thì sẽ mất chỗ yên.

TÊN QUÁI	Thuần Tốn	Thuần Đoài
29
Lời Kinh	Tốn là vào, kẻ đi đường họ hàng ít, nếu không nhún thuận thì kiếm đâu được chỗ dung thân.	Đoài là đẹp lòng.
Bàn về quẻ	Người trên dùng đạo thuận mà ra mệnh lệnh, kẻ dưới vâng mệnh lệnh mà thuận theo.	Người ta ai cũng đẹp lòng với mình thì đem đến sự hanh thông. Đạo của kẻ làm vua lấy sự qui phục lòng người làm gốc.
Hào 1	Người nho nhã nhún thái quá thì chí ý sợ hãi không yên, không biết đi đường nào. Nếu là hạng võ nhân thì hay.	Lòng không vướng víu, không định làm gì chỉ cần lấy hòa mà thôi cho nên mới tốt.
Hào 2	Có thể khiến cho thành ý thông đạt được nhiều thì tốt. Nếu người ta không xét đến thành ý của mình thì sẽ cho là sự nịnh hót.	Người quân tử làm việc chung với tiểu nhân chỉ cần biết tự giữ gìn mà không cần phải lấy lòng kẻ tiểu nhân.
Hào 3	Ở vào thời nhún thuận mà không biết nhún, miễn cưỡng mà làm thì bị lỗi.	Trái đạo để cầu đẹp lòng vì vậy mới hung.
Hào 4	Nhún với trên dưới tức là thành công của sự nhún.	Nếu nó kiên quyết giữ đường chính, xa ghét kẻ tà ác thì có sự mừng.
Hào 5	Mệnh lệnh ban ra, có chỗ phải thay đổi, "không đầu" là lúc đầu chưa phải, "có chót" là đổi đi cho phải.	Sự đẹp lòng mê hoặc người ta, dễ vào mà đáng sợ như thế đó.
Hào 6	Ở trên mà quá cực về sự nhún, đến nỗi làm mất bản tính của mình. Đó là hung.	Việc đến khi thịnh thì có sáng sủa, miễn cưỡng dẫn cho dài ra thì vô ý vị lắm.

TÊN QUÁI	Hoán	Tiết
30
Lời Kinh	Hoán là lìa tan.	Loài vật đã lìa tan thì nên ngăn chỉ nó lại.
Bàn về quẻ	Cách chữa cuộc tan, nên vượt qua chỗ hiểm nạn.	Việc có tiết độ thì có thể hanh thông. Đấng thánh nhân dựng phép tắc để làm chừng mực cho nên không hại của hại dân.
Hào 1	Cuộc tan cứu vớt từ lúc đầu, thì dễ dùng sức, vì là thì thuận.	Răn nó giữ gìn cẩn thận.
Hào 2	Đương thì lìa tan mà ở trong chỗ hiểm. Nếu mà có thể chạy tới chỗ yên thì tốt.	Sự dè dặt bất chính, như keo cú về sự dùng, nhút nhát về việc làm.
Hào 3	Tài không trung chính, lên ở vào chỗ không ngôi, há cứu được sự lìa tan trong thì mình mà để ơn tới người ta?	Chẳng dè dặt thì than thở vậy, ấy là tự mình làm ra không thể đổ lỗi cho ai. Dè dặt thì có thể khỏi lỗi.
Hào 4	Vua tôi hợp sức để cứu vớt cuộc tan cho thiên hạ. Lại nói tan được đàn nhỏ, để làm nên đàn lớn, thì đó không phải là việc mà người tầm thường nghĩ được tới nơi.	Nước tràn lên là không tiết độ, chẩy xuống là có tiết độ. Không phải gượng mà dè dặt, tức là yên lòng với sự dè dặt.
Hào 5	Vua tôi hợp sức, nhún thuận chữa cuộc tan là đúng cách rồi, chỉ cốt làm cho thấm khắp lòng người thì họ thuận theo.	Ở mình thì yên lòng mà làm thiên hạ thì đẹp lòng mà theo, đó là cuộc dè dặt ngọt ngon. Sự dè dặt lấy vừa phải làm qúi.
Hào 6	Thì tan, lấy sự hợp được là có công, cho nên lấy sự ra khỏi cuộc tan, xa được điều hại là hay.	Sự dè dặt đã khổ mà cố giữ thì hung.

TÊN QUÁI	Trung Phu	Tiểu Qúa
31
Lời Kinh	Người trên biết tin mà giữ, kẻ dưới biết tin mà theo.	Quá là vượt qua mực thường.
Bàn về quẻ	Trên dưới tin nhau thì sự tin mới có thể vượt qua hiểm nạn.	Việc cũng có khi phải đợi quá rồi mới hanh thông được. Thì nhỏ quá không thể làm việc lớn.
Hào 1	Dù mình có đức rất tin mà dùng không đúng chỗ, cho nên lo lường đo đắn rồi sau sẽ tin thì tốt.	Kẻ tiểu nhân nóng nẩy khinh dị mà bên trên có kẻ ứng giúp, với việc nên quá, tất nhiên nó sẽ quá lắm, cứu ngăn không kịp.
Hào 2	Tin đến tột bậc thì có thể cảm thông.	Tiến lên mà không lấn tới vua, vừa đúng đạo bề tôi.
Hào 3	Chỉ vì vướng vít với sự mình tin, cho nên chưa biết tốt xấu.	Quá ngừa kẻ tiểu nhân, nếu không quá ngừa chúng nó thì có khi chúng sẽ theo mà hại mình.
Hào 4	Được người trên tin là kẻ gánh vác trách nhiệm. Bề tôi mà chọi nhau với vua thì họa bại ắt tới.	Đương thì nhỏ quá là hợp mực vừa phải. Nếu đi thì có sự nguy
Hào 5	Vua có thể khiến cho thiên hạ tin mình thì không lỗi.	Cùng loài lấy nhau, tuy rằng được đó, nhưng không thể làm nên được việc lớn.
Hào 6	Tin vào kẻ không đáng tin mà không biết đổi là đạo hung.	Lìa là quá đi xa lắm. Như thế thì nên có vạ tội, vạ là hại của trời làm ra, đủ biết là hung.

TÊN QUÁI	Ký Tế	Vị Tế
32
Lời Kinh	Cái lớn đã hanh thông rồi, cái nhỏ còn chưa hanh thông.	Lúc đầu tuy hăng hái nhưng không tiếp tục mà làm cho trọn.
Bàn về quẻ	Việc trong thiên hạ, không tiến là lùi	Đấng quân tử coi đó mà cẩn thận phân biệt các vật, phân biệt sự xứng đáng của nó.
Hào 1	Biết ngăn sự tiến mới được không lỗi.	Không lượng tài lực mà tiến, rút lại, chưa thể tự mình tiến lên.
Hào 2	Chạy theo vật khác thì mất cái sở thủ của mình. Không chịu trọng đãi người hiền để thi hành cái đạo của mình. Chớ đuổi, tự nhiên sẽ được.	Cứng quá thì hay xúc phạm người trên. Đương thì khó nhọc, kẻ nhờ cậy được là bề tôi có tài, càng nên hết lòng kính thuận.
Hào 3	Việc trong thiên hạ đã xong, mà đi xa đánh kẻ bạo loạn. Oai vũ tới được, mà lấy sự cứu dân làm lòng. Chớ dùng kẻ tiểu nhân, vỉ kẻ tiểu nhân có ý tham.	Ở chỗ hiểm không có đồ dùng để ra chỗ hiểm mà đi thì hung. Ắt phải ra khỏi chỗ hiểm đã, rồi mới đi được. Kẻ đi có thể vượt nước mà không thể đi cạn.
Hào 4	Trọn ngày răn sợ, là thường ngờ rằng vạ lo sắp tới.	Làm cho thiên hạ quá sự gian nan, nếu không có tài lớn thì không làm nỗi.
Hào 5	Thịnh soạn không bằng đơn sơ.	Trống rỗng trong lòng để cầu kẻ dưới giúp mình.
Hào 6	Kẻ xem không biết răn sợ, tức là nguy.	Uống rượu thái quá là không biết tiết độ.